|
2 Abuso Inawat sa Ormoc at Carigara HANGGANG ngayon, 88 tao pa lamang ang nabinyagan ng mga Jesuit sa Ogmoc (ang Ormoc ngayon), subalit marami ang nag-aaral na ng mga dasal ng catholico upang mabinyagan sa madaling panahon. Higit na marami ang sumusunod sa mga gawi ng simbahan. Marami ang nagsimba nuong linggo (semana, week) ng mahal na araw (Cuaresma, Holy Week). Nuong mahal na Jueves (Holy Thursday), pagkatapos ng sermon, nag-procesion ang mga tao at napakagiliw masdan ang penitencia ng mga bata, naghagupit sa mga sarili, gamit ang mga panghataw na ginawa nila mismo nuong araw ding iyon. Maraming nag-aaway na mag-asawa ang napatahimik at napagsama uli. Maraming abuso ang napigilan, lalo na ang 2 kalabisang mahigpit na latay sa |
PAGHANAP SA MGA UNANG PILIPINO: Cronicas Española Kasaysayan Ng Mga Pulo Ng Pilipinas, 1595-1602
|
|
mga tao. Upang sapat na maunawaan, isiniwalat ko ang 2 masamang ugali - ang labis-labis na patubuan sa utang, at ang pag-alipin sa mga tao ng mga mayaman at makapangyarihan dahil sa pautang, at iba pang kalupitan (nasa kabanatang ‘Pautang, Patubuan at Pag-alipin sa Tao’).
Samantala, sa Carigara, lalong dumarami ang naakit maging catholico lalo na nang gawing koro (choir) ang mga bata sa baranggay upang umawit habang nagmimisa sa simbahan. |
|
|
Ayaw na sa ‘Baliana’ sa Palo, Leyte UPANG maparami ang mga catholico sa Palo, Leyte, tumulong ang frayle sa mga tagaruon na magtayo ng mga matibay na bahay. Tinuruan din niya at bininyagan ang mga bata, at sila ang masugid na nagpalawak ng pagsimba sa mga magulang. Sa isa pang paraang pina-iral ng frayle, gabi-gabi, pinaligid niya sa buong baranggay ang isang indio, nagpapatunog ng kulingling (campanilla, small bell) habang sumisigaw sa mga tao na maghanda sa kamatayan, magdasal at magkumpisal. Mabisa ito at marami ang nagka-ugali na magdasal, magkumpisal at maglagi sa simbahan. |
Minsan, nagkasakit ang ina ng 2 bata na bagong binyag. Pinagbitbit sila ng 3 manok upang magpanawagan sa isang baliana, matandang babae na pari sa lumang pagsamba sa mga añito. “Bakit tayo pupunta sa baliana, e catholico tayo,” sabi ng isang bata sa kapatid. “Kahit hindi alam ng frayle, makikita ng Dios ang kasalanan natin.” Umuwi na lamang ang 2 bata at pinakawalan ang mga manok. Nagkumpisal sila sa simbahan kinabukasan. Sa ganitong mga paraan unti-unting napawi ang pagsamba ng mga tagaruon sa mga diwata at mga añito sa pamamagitan ng mga baliana. |
|
Ketong Napagaling Sa Dulag, Leyte MAHIGIT 100 tao ang nabinyagan sa Dulag, Leyte mula nuong Junio 1598 hanggang Enero 1599. Nabinyagan din ang mga maysakit na, sa awa ng Dios, ay kaunti lamang nuong taon na iyon. Ang iba sa mga maysakit, mga bata at matanda, ay pinagpala at gumaling matapos nabinyagan. Ilan ay balot na ng ketong ang katawan at wala nang pag-asang mabuhay subalit gumaling at lumakas pagkatapos nabinyagan. Nakakapag-bukid pa ngayon bagaman at may kapansanan (baldado, crippled) at peklatin (marcado con cicatrizes, scarred) dahil sa dating sakit. Nais kong ilahad ang cuento ng mag-asawang hindi binyagan. Nuong nagkasakit nang malubha ang lalaki, ipinatawag ng babae ang frayle. |
Tinulungan ng babae ang asawa na sumagot sa mga tanong ng frayle upang mabinyagan ang lalaki. Tapos, nagpabinyag din ang babae dahil ayaw daw niyang mahiwalay sa kanyang asawa sa ‘kabilang buhay.’
Sabi ng babae, binyagan na ang asawa niya at sa langit mapupunta pagkamatay, samantalang masasadlak siya sa infierno kung hindi siya binyagan. Pagkabinyag, ikinasal pa sila ng frayle ayon sa simbahan upang maging catholico ang kanilang pag-aasawa. Isang gabi, napadaan ang frayle sa isang baranggay patungo sa kabilang baranggay. Sinalubong siya ng isang indio, sinabing malubha ang sakit ng isang bata na anak ng isang mag-asawang hindi binyagan. Umakyat sa bahay ang frayle at bininyagan ang bata. Pagka-alis ng frayle, namatay ang bata. |
|
Nakaraang kabanata Balik sa itaas Tahanan: Mga Kasaysayan Ng Pilipinas Lista ng mga kabanata Sunod na kabanata |
|